Pożar stanowi realne zagrożenie dla każdego budynku, zarówno mieszkalnego, jaki i użyteczności publicznej. Najbardziej niebezpieczne dla ludzi są jednak nie same płomienie, ale powstające w procesie spalania zadymienie oraz trujące gazy. Ofiary pożarów to większości osoby zatrute dymem. Dlatego sprawny system oddymiania jest nieodzownym elementem każdego skutecznego systemu przeciwpożarowego.

Czym jest system oddymiania?

System oddymiania to jedna z wielu instalacji w budynku. Instaluje się go na klatach schodowych oraz halach magazynowych, handlowych czy produkcyjnych. Składa się na niego właściwie dobrany zestaw odpowiednio zainstalowanych urządzeń i akcesoriów. Podstawowym zadaniem systemu jest odprowadzanie wytworzonego podczas pożaru dymu i toksycznych, lotnych związków oraz gorącego powietrza na zewnątrz budynku. Jego sprawne działanie umożliwia szybką ewakuację przyczyniając się do znacznego ograniczenia strat w ludziach czy mieniu i bardzo ułatwia walkę z ogniem.

Systemy oddymiania zabezpieczają również konstrukcję architektoniczną budynku przed uszkodzeniami termicznymi opóźniając zjawisko rozgorzenia. Ich instalacja przynosi więc sporo korzyści w razie wypadku, chociaż nie zawsze jest dobrowolna. W określonych przepisami prawa przypadkach ustawodawca nakłada obowiązek stosowania oddymiania w określonych grupach budynków. Należą do nich na przykład przedszkola, domy opieki społecznej czy pasaże handlowe.

Rodzaje systemów oddymiania

O wyborze najlepszego systemu oddymiania decyduje optymalizacja pod względem dopasowania do uwarunkowań użytkowych oraz projektowych danego budynku. Zwłaszcza, że można go zintegrować z pozostałymi, zastanymi bądź dopiero planowanymi, instalacjami. Na jego efektywność wpływ będą miały czynniki nie tylko wewnętrzne, ale i zewnętrzne. Jedne i drugie kształtują rozkład ciśnienia w obiekcie czy ilość i skład dymu powstałego podczas pożaru. Należy uwzględnić wszystkie te czynniki przy projektowaniu właściwego rozwiązania, nawet zmienne warunki termiczne występujące podczas różnych pór roku.
Wyróżnia się dwie podstawowe metody oddymiania:

• oddymianie grawitacyjne
• oddymianie mechaniczne

System oddymiania – budowa i zastosowanie

Grawitacyjne systemy oddymiania działają zgodnie z prawami fizyki ogrzanego powietrza i wykorzystują efekt przeciągu. Gorące powietrze i dym unoszą się ku górze, a system ma na celu usprawnić ten naturalny ciąg w dolnych częściach budynku. Do jego funkcjonowania niezbędne są elementy oddymiające oraz napowietrzające – drzwi i okna wyposażone w siłowniki elektryczne lub pneumatyczne, klapy i kurtyny. Całością steruje centrala sprzęgnięta z czujkami dymu lub temperatury i ręcznymi przyciskami oddymiania oraz przewietrzania.

Centrala oddymiania wyposażona jest w diody i wyjścia sygnalizujące alarmy, braki zasilania czy ewentualne uszkodzenia instalacji. Stabilność systemu zapewnia zestaw akumulatorów zamontowanych na wypadek braku zasilania z sieci. Nie wymaga on ingerencji człowieka – uruchamia się i działa w sposób automatyczny. Chociaż można go również uruchomić manualnie. Oddymianie grawitacyjne jest powszechnie stosowane, zwłaszcza w klatkach schodowych. Najlepiej sprawdza się w budynkach od 10 do 12 m wysokości.

Systemy oddymiania mechanicznego wykorzystują układ wentylatorów wyciągowych o różnej wielkości i wydajności, które wymuszają ruch powietrza z dołu do góry. Znajdują zastosowanie w obiektach, w których nie będzie działał naturalny system oddymiania. Są to głównie pomieszczenia piwniczne, podziemne garaże, tunele czy wysokie budynki. Taki system daje również często wsparcie systemowi grawitacyjnemu. System mechaniczny sprawia nieco więcej problemów przy doborze poszczególnych elementów i wymaga doprowadzenia do chronionego budynku drugiego, niezależnego źródła zasilania, gdyż takie są wymogi bezpieczeństwa.

Prawidłowo zainstalowane i systematycznie konserwowane systemy oddymiania stanowią bardzo skuteczny sposób na ochronę życia i zdrowia ludzkiego oraz mienia. Jest to oczywiście dodatkowy koszt, ale bez wątpienia niezbędny.